7 Tabellen
Veel informatie wordt in Excel bijgehouden in tabellen, zoals adressenlijsten, telefoonlijsten, klantgegevens e.d. Een tabel met gegevens in een Excel werkblad werd in oudere Excel versies een lijst genoemd.
Het werken met goed opgezette tabellen is een veel voorkomende bezigheid, vooral bij data analyse. Een gestructureerde Excel tabel is verder een zeer goede basis voor het maken van draaitabellen.
7.1 Kenmerken van tabellen
Een tabel is een georganiseerde verzameling van gegevens.
klantnr | naam | datum | prijs | korting |
---|---|---|---|---|
A104 | Anderson | 2010-10-02 | 400 | 0 % |
K102 | King | 2010-11-03 | 395 | 5 % |
S501 | Smith | 2010-12-04 | 375 | 8% |
Een tabel bestaat uit rijen en kolommen. Deze rijen worden ook wel records genoemd en de kolommen worden velden genoemd. De soort gegevens die verzameld worden staan in kolommen. In de eerste rij van een tabel staan de kolomlabels die aangeven wat de informatie in de kolom voorstelt. De kolomlabels worden ook wel veldnamen genoemd. De veldnamen in Tabel 7.1 zijn: klantnr, naam, datum, prijs en korting.
Om gegevens te kunnen analyseren is het belangrijk dat deze gegevens goed gestructureerd in het werkblad komen te staan. Een tabel met gestructureerde gegevens heeft de volgende kenmerken:
De cellen in elke kolom bevatten dezelfde soort gegevens.
De cellen in elke rij staan bevatten de afzonderlijke gegevens van het onderwerp.
De eerste rij van de tabel bevat de unieke namen van de velden. Deze namen zijn meestal anders opgemaakt (groter lettertype, vet, cursief, …) dan de rest van de tabel.
Er mogen geen lege rijen in de tabel voorkomen. Wel mogen er lege cellen in een rij staan, maar niet alle cellen in een rij mogen leeg zijn.
Er mogen geen lege kolommen in de tabel voorkomen. Wel mogen er lege cellen in een kolom voorkomen, maar niet alle cellen in een kolom mogen leeg zijn.
Een tabel kan overal op het werkblad beginnen. Het is niet noodzakelijk dat de eerste rij van een tabel, die met de veldnamen dus, ook de eerste rij van het werkblad is.
In Excel is een tabel een rechthoekig gebied van cellen waarin gegevens zijn opgeslagen. Hoewel een tabel veel lijkt op een normaal cellenbereik in Excel, biedt het een aantal functies die het onderscheiden van een bereik.
Een tabel kan gemaakt en onderhouden worden door gewoon de gegevens in de cellen te typen. Om een goede structuur te waarborgen is het aan te bevelen om hierbij gebruik te maken van een formulier voor de gegevensinvoer. Het is niet nodig dat eerst alle gegevens ingevoerd moeten zijn voordat je het bereik omzet naar een tabel. Wanneer je eenmaal een tabel hebt kun je daar altijd nieuwe rijen en kolommen aan toevoegen. Grote lijsten met gegevens zijn meestal afkomstig van gegevens uit externe bestanden (tekst/csv bestanden, webqueries, databases).
In Excel kun je niet vanaf nul een tabel maken en vervolgens die tabel met gegevens vullen. In plaats hiervan moet je eerst een bereik maken dat tenminste een aantal van de gegevens bevat die je in de tabel wilt gebruiken en daarna dat bereik omzetten in een tabel. Wanneer een bereik met gegevens is omgezet naar een tabel, dan verandert het uiterlijk, maar er komen ook ingebouwde functies beschikbaar voor filteren, sorteren en de mogelijkheid om een totaalrij toe te voegen waarbij je voor het totaliseren voor een aantal functies kunt kiezen.
Standaard wordt een Excel-tabel automatisch uitgebreid en worden formules naar beneden gekopieerd. Voorbeelden:
Je kunt nieuwe gegevens toevoegen in de rij direct onder de laatste rij van de tabel, of in de kolom direct rechts. De tabel wordt automatisch uitgebreid met de nieuwe gegevens.
Wanneer je een formule invoert in de eerste cel van een nieuwe lege kolom, dan wordt na het indrukken van Enter die formule naar beneden gekopieerd in alle resterende cellen van de kolom.
7.3 Formulier gegevensinvoer
Om deze taak uit te kunnen voeren is het nodig dat de knop Formulier op de Werkbalk Snelle Toegang beschikbaar is, zie Figuur 7.4. Wanneer deze knop niet zichtbaar is, dan moet deze eerst ingeschakeld worden via Taak 7.1.
De handigste en beste manier om records aan een tabel toe te voegen is door gebruik te maken van een gegevensinvoegformulier. Zo’n formulier kan Excel automatisch voor je aanmaken wanneer je de kolommen van veldnamen voorziet en ook al het eerste record intypt. In de afbeelding hierna zie je een voorbeeld van een inkooplijst waarbij de gegevens van het eerste artikel al zijn ingevoerd, inclusief de benodigde formules in F2, G2 en H2.
Taak 7.2 Bestand: Inkopen.xlsx
Open het bestand.
Voer de volgende formules in:
- F2: formule
=D2*E2
- G2: formule
=21%*F2
- H2: formule
=F2+G2
- F2: formule
Selecteer een willekeurige cel in de lijst.
Klik op de knop Formulier op de Werkbalk Snelle Toegang.
Het gegevensformulier verschijnt. Aan de linkerkant staan de 8 veldnamen. Bij 5 veldnamen staan invulvakken. Hier kun je de gegevens invoeren of wijzigen. Bij de veldnamen totaal excl., btw en totaal incl. staan geen invulvakken, maar waarden. Deze waarden worden namelijk via formules berekend.
- Klik op de knop Nieuw en voeg twee nieuwe records toe, zie het voorbeeld in Figuur 7.7). Klik na het laatste record op Sluiten.
Gebruik de Tab toets of de muis om naar een volgend veld te gaan. Bij gebruik van de Enter toets ga je naar het volgende record en als dat er niet is krijg je een leeg formulier om een nieuw record in te voeren.
7.4 Zoeken met een formulier
Een gegevensformulier is zeer geschikt om in een bereik/tabel te zoeken naar records die aan bepaalde voorwaarden voldoen. In de oefening hierna wordt dit uitgevoerd. Aan het eind daarvan staan meer voorbeelden over hoe criteria kunnen worden toegepast.
Taak 7.3 Bestand: Personeel.xlsx
Open het bestand.
Selecteer een willekeurige cel in het gegevensgebied.
Klik op de knop Formulier. Het gegevensformulier verschijnt.
Klik op Criteria. Het formulier wordt leeg gemaakt en kan gebruikt worden om de zoekcriteria in te vullen.
Zoek op afdeling
Accounting
en divisiePrinters
(zie Figuur 7.9).
Klik op Volgende zoeken. De gegevens van de eerste persoon die aan de criteria voldoet worden getoond.
Blader met de knoppen Volgende zoeken en Vorige zoeken door de lijst. Er zijn in totaal 5 personen die aan de criteria voldoen.
7.4.1 Voorbeelden zoekcriteria
In Tabel 7.2 staan een aantal voorbeelden van zoekcriteria. Probeer deze uit en controleer of de gevonden records aan de criteria voldoen. Het is ook mogelijk om meerdere criteria te combineren. Maak steeds eerst de lijst met criteria leeg voordat je met een nieuwe oefening begint.
Veld | Waarde | Toelichting |
---|---|---|
Achternaam | Ja | Zoekt naar personen waarvan de achternaam begint met ‘Ja’. |
Achternaam | *os | Zoekt naar personen waarvan in de achternaam ‘os’ voorkomt. |
Salaris | >70000 | Zoekt naar personen met een salaris groter dan 70000. |
Begindatum | <1-1-1990 | Zoekt naar personen met een begindatum voor 1-1-1990. |
7.5 Bereiken samenvoegen
Gelijksoortige gegevens die in verschillende bereiken staan kunnen samengevat worden in een nieuw bereik. In de praktijk staan de afzonderlijke bereiken vaak in afzonderlijke werkbladen en wordt het samengevoegde bereik in een nieuw werkblad geplaatst.
Bij het samenvoegen kan aangegeven worden welke functie (SOM
, GEMIDDELDE
, AANTAL
, …) moet worden gebruikt. Deze vorm van samenvoegen wordt ook wel consolideren genoemd. Om lijsten te kunnen samenvoegen moeten de kolommen voorzien zijn van een kolomkop, een tekst.
Taak 7.4 Bestand: Samenvoegen.xlsx
Open het bestand.
Selecteer cel A1 in het werkblad Totaal.
In de werkbladen PRA en PRB staan de samen te voegen lijsten. In het werkblad Totaal moeten de samengevoegde gegevens komen.
- Kies Gegevens > Consolideren (groep Hulpmiddelen voor gegevens).
Controleer of de functie
SOM
is geselecteerd. Zo niet, selecteer dan deze functie.Plaats de cursor in het vak Verwijzing.
Selecteer werkblad PRA > gebied A1:B7 en klik op Toevoegen.
Selecteer werkblad PRB > gebied A1:B7 en klik op Toevoegen.
Vink aan labels gebruiken in Bovenste rij en Linkerkolom.
- Klik op OK.
De samenvoeging is statisch. Wanneer de brongegevens gewijzigd worden veranderen de samenvoegingsresultaten niet, er moet dan een nieuwe samenvoeging worden uitgevoerd. Gebruik van draaitabellen is vaak een betere keuze voor het samenvatten van gegevens.
7.6 Bereik omzetten naar Tabel
Door een bereik of lijst om te zetten naar een echte Excel tabel kun je daarna gebruik maken van de extra mogelijkheden die tabellen hebben.
Taak 7.5 Bestand: Bonbondozen.xlsx
Open het bestand en selecteer een willekeurige cel met gegevens.
Kies tab Invoegen > Tabel
Het dialoogvenster Tabel maken verschijnt. Wanneer je voorheen een cel met gegevens geselecteerd had, dan is het adres van het om te zetten bereik al ingevuld. Is dat niet het geval, of is het onjuist, dan moet je alsnog het juiste bereik met gegevens selecteren, inclusief de kopteksten.
Wanneer het bereik labels voor de kopteksten bevat, dan moet je de optie Mijn tabel bevat kopteksten aanvinken. Wanneer er geen labels zijn dan moet je deze optie uitvinken. Excel voegt dan automatisch koppen aan alle kolommen toe met de algemene namen Kolom1, Kolom2, …
Het is sterk aan te raden om altijd voor eigen heldere kopteksten te zorgen.
- Klik OK.
Nadat een bereik is omgezet naar een tabel zijn de volgende veranderingen zichtbaar:
Er is een tabelopmaak (stijl) toegepast. Deze kun je desgewenst wijzigen naar een andere opmaak.
Elke kolomkop bevat nu keuzepijlen voor filteren en sorteren.
Er is een tab Tabelontwerp bijgekomen. Deze verschijnt alleen wanneer een cel in de tabel geselecteerd is.
7.6.1 Tabelontwerp
Via Tabelontwerp kun je verschillende zaken voor de tabel regelen.
Elke tabel wordt automatisch van een Tabelnaam voorzien. De standaardnamen zijn Tabel1, Tabel2, tabel3, … Het is aan te raden om de standaardnaam te wijzigen in een zinvolle naam die weergeeft welke gegevens de tabel bevat. Deze naam wordt namelijk ook gebruikt in verwijzingen naar de tabel en bewerkingen met de tabel.
Je kunt de naam wijzigen in het vak Tabelnaam
7.7 Bewerkingen met Tabellen
7.7.1 Rijen/Kolommen selecteren
Rechter muisklik in een cel in de rij of kolom die je wilt selecteren. Kies dan Selecteren en vervolgens een van de mogelijkheden:
- Tabelkolomgegevens (is exclusief kolomkop)
- Gehele tabelkolom (is inclusief kolomkop)
- Tabelrij
7.7.2 Rijen/Kolommen invoegen
Rechter muisklik in een cel, kies dan Invoegen en vervolgens een van de opties:
- Tabelkolommen links
- Tabelrijen boven
Wanneer je in een cel in de onderste rij of de rechterkolom klikt heb je ook nog de mogelijkheden
- Tabelkolom rechts
- Tabelrij onder
Bij de laatste cel helemaal rechtsonder heb je beide mogelijkheden.
Snelle manier om een nieuwe rij in te voegen: Selecteer de laatste cel rechtsonder en druk op de Tab toets.
7.7.3 Rijen/Kolommen verwijderen
Rechter muisklik in een cel van een rij/kolom die je wilt verwijderen, kies dan Verwijderen en vervolgens een van de opties:
- Tabelkolommen
- Tabelrijen
7.7.4 Tabel omzetten naar een bereik
Selecteer een cel in de tabel. Kies tab TabelOntwerp > Converteren naar bereik (groep Hulpmiddelen) en bevestig daarna de bewerking.
7.7.5 Tabelstijl toekennen
Selecteer een cel in de tabel. Kies tab TabelOntwerp. Selecteer een stijl uit de galerie met tabelstijlen.
7.8 Tabel sorteren
Sorteren is een veel voorkomende actie bij tabellen. Wanneer een cel in een kolom geselecteerd is, dan kan met één druk op de knop de hele tabel oplopend of aflopend gesorteerd worden volgens de waarden in die kolom.
Het herstellen van de tabel in de oorspronkelijke toestand kan alleen met de knop Ongedaan maken op de Werkbalk Snelle Toegang. Een alternatief is door voordat je begint met sorteren eerst een tijdelijke kolom met opeenvolgende nummers aan te maken. Door achteraf deze kolom te sorteren heb je ook de oorspronkelijke volgorde terug.
Taak 7.6 Bestand: Personeel.xlsx
Open het bestand.
Zet het gegevensbereik om naar een tabel (zie Paragraaf 7.6).
Klik op de pijl naast de veldnaam Afdeling en selecteer Sorteren van A naar Z.
De tabel wordt oplopend gesorteerd volgens kolom Afdeling.
- Klik op de pijl naast de veldnaam Divisie en selecteer Sorteren van Z naar A.
De tabel wordt aflopend gesorteerd volgens kolom Divisie.
Je kunt een tabel sorteren op meerderen niveaus op basis van de waarden in verschillende kolommen. Een van de kolommen wordt dan het eerste niveau waarop je sorteert. Je kunt daarna steeds een nieuw sorteerniveau toevoegen. Een andere kolom zorgt dan voor het tweede sorteerniveau, enz.
- Selecteer een willekeurige cel in de tabel en klik Start > Sorteren en filteren > Aangepast sorteren …
Het dialoogvenster Sorteren verschijnt waar de voorwaarden voor de sortering kunnen worden ingevoerd.
Kies Sorteren op Divisie.
Klik op Niveau toevoegen en kies hierin Sorteren op Afdeling.
- Klik op OK.
De tabel wordt allereerst oplopend gesorteerd op de waarden in de kolom Divisie en daarna op de waarden in de kolom Afdeling.
7.9 Tabel filteren
Bij het filteren van een tabel worden alleen die records getoond die aan bepaalde voorwaarden voldoen. De andere records worden verborgen.
Taak 7.7 Bestand: Personeel.xlsx
Open het bestand.
Zet het gegevensbereik om naar een tabel wanneer dit nog niet het geval is (zie Paragraaf 7.6).
Klik op de pijl naast de veldnaam Divisie en selecteer alleen
Kopieerapp.
, dan OK.
Alleen de records voor de divisie Kopieerapp. worden nu getoond. De filterpijl bij kolomlabel Divisie is gewijzigd in het filtersymbool
- Verfijn de selectie door nu op de afdeling Accounting te filteren.
In de statusbalk onderaan is te zien hoeveel records gevonden zijn.
- Wis het filter via tab Gegevens > Wissen (groep Sorteren en filteren).
7.9.1 Getalfilter
Wanneer de inhoud van een veld uit getallen bestaat kunnen er specifieke filteracties worden uitgevoerd. Dergelijke filters vallen onder de categorie Getalfilters. In het volgende voorbeeld wordt hiervan gebruik gemaakt om de top 10 van de salarissen te bepalen.
Taak 7.8
- Klik op de pijl naast de veldnaam Salaris en kies Getalfilters > Top 10….
In plaats van 10
kun je ook een ander getal kiezen. En Bovenste kun je wijzigen in Onderste.
OK. De tien records met het hoogste salaris worden nu getoond.
Wis het filter via tab Gegevens > Wissen (groep Sorteren en filteren).
7.9.2 Aangepast filter
Wanneer je op de getalvelden andere filters wilt gebruiken dan de filters die standaard worden aangeboden, zul je gebruik moeten maken van een aangepast filter. In het volgende voorbeeld wordt hiervan gebruik gemaakt om de records te tonen van alle personen met een salaris van € 20.000 tot € 25.000.
Taak 7.9
- Klik op de pijl naast de veldnaam Salaris en kies Getalfilters > Aangepast filter ….
In het dialoogvenster Aangepast Autofilter kun je nu de voorwaarden voor de filtering invoeren.
- Maak de twee voorwaarden voor het salaris zoals aangegeven in Figuur 7.18).
OK. Er worden 10 records gevonden.
Wis het filter via tab Gegevens > Wissen (groep Sorteren en filteren).
7.9.3 Datumfilter
Wanneer de inhoud van een veld uit datums bestaat kunnen specifieke filteracties voor datums worden uitgevoerd. Dergelijke filters vallen onder de categorie Datumfilters. In het volgende voorbeeld wordt hiervan gebruik gemaakt om de records te vinden met een begindatum in september.
Taak 7.10
- Klik op de pijl naast de veldnaam Begindatum en kies Datumfilters > Alle datums in de periode > september.
11 records worden gevonden.
- Wis het filter via tab Gegevens > Wissen (groep Sorteren en filteren).
7.9.4 Slicers
Een slicer is een object in Excel waarmee je ook jouw gegevens kunt filteren. Het toont alle mogelijke waarden uit een geselecteerde kolom en elke waarde wordt weergegeven als een knop in de slicer. Het werken met een slicer gaat sneller dan voorgaande filtermogelijkheden en je ziet ook meteen waarop er gefilterd wordt.
Een slicer kan gebruikt worden met zowel tabellen als met draaitabellen (zie Paragraaf 13.5.2). Een slicer zweeft als het ware boven de spreadsheet, is daardoor altijd zichtbaar en klaar voor gebruik.
Taak 7.11
Selecteer een willekeurige cel in de tabel.
Kies tab Tabelontwerp > Slicer invoegen (groep Hulpmiddelen).
Dit opent het dialoogscherm Slicer invoegen en toont de kolomkoppen (velden) waarvoor je een slicer kunt invoegen. Je kunt een of meerdere velden selecteren.
- Selecteer de velden Afdeling en Divisie en klik op OK.
Er worden nu twee slicers ingevoegd. Wanneer de slicers elkaar overlappen verschuif ze dan zodat ze naast elkaar komen te staan, zie Figuur 7.19). Beide slicers tonen alle unieke waarden voor het betreffende veld.
Klik in de slicer Afdeling op de knop Marketing. De gegevens voor alleen Marketing worden nu weergegeven.
Hef de filtering op door in de rechterbovenhoek van de slicer Afdeling te klikken op de knop Filter wissen (die met het kruisje).
Klik in de rechterbovenhoek van de slicer Afdeling op de knop Meervoudige selectie en filter nu op Administratie en Marketing.
De knoppen werken als schakelaars. Door achter elkaar op een knop te klikken wordt de filtering voor die waarde in- en uitgeschakeld.
Selecteer nu Printers in de slicer Divisie.
Experimenteer met de slicers. Voeg eventueel nog een derde slicer voor kolom Functie toe. Eindig met het wissen van alle filters.
7.10 Berekende kolom
Wanneer je een formule in een lege kolom invoert, dan wordt deze formule automatisch uitgebreid naar de rest van de kolom. Je hoeft niet de opdrachten Doorvoeren of Kopiëren te gebruiken. Zo’n kolom heet een Berekende kolom. En wanneer je een formule wijzigt dan wordt de rest van de berekende kolom automatisch aangepast.
De eenvoudigste manier om een berekende kolom te maken is door met typen te beginnen in de kolom direct rechts van de tabel. De tabel wordt dan automatisch uitgebreid.
Taak 7.12 Bestand: Personeel.xlsx
Open het bestand.
Zet het gegevensbereik om naar een tabel wanneer dit nog niet het geval is (zie Paragraaf 7.6).
Selecteer cel I2 en voer de volgende formule in:
=AFRONDEN([@Salaris];0)
. Een nieuwe kolom met de berekende waarden wordt gemaakt.
Verwijzingen zoals [@Salaris]
heten gestructureerde verwijzingen en zijn uniek voor Excel tabellen. De syntax van een gestructureerde verwijzing maakt het mogelijk dat dezelfde formule voor elke rij in de tabel gebruikt kan worden.
Wijzig de tekst van de kolomkop in
Afgerond Salaris
.Selecteer een numerieke cel in de nieuwe kolom, Rechter muisklik > Selecteren > Tabelkolomgegevens.
Wijzig de opmaak van de cel in
Valuta, 0 decimalen
.Selecteer cel J2 en voer de volgende formule in
=JAAR(NU())-JAAR([@[Begindatum]])
.Wijzig de tekst van de kolomkop in
Leeftijd
.
7.11 Totaalrij
Je kunt numerieke gegevens in een tabel samenvatten met een subtotaal dat onder aan de tabel verschijnt. Hoewel het woord subtotaal impliceert dat je de numerieke waarden in een kolom optelt, gebruikt Excel de term breder. Dat wil zeggen, een subtotaal kan niet alleen een numerieke som zijn, maar ook een gemiddelde, een maximum of minimum, een standaarddeviatie of een variantie, of een telling van de waarden in het veld. De berekening is gebaseerd op de zichtbare cellen in de kolom van de tabel.
Taak 7.13 Bestand: Personeel.xlsx
Open het bestand.
Zet het gegevensbereik om naar een tabel wanneer dit nog niet het geval is (zie Paragraaf 7.6).
Kies tab TabelOntwerp > Aanvinken Totaalrij (groep Opties voor tabelstijlen).
Een rij Totaal wordt aan onder aan het eind van de tabel ingevoegd en een functie SUBTOTAAL
is onder de laatste kolom met numerieke gegevens ingevoegd. In dit geval hoort deze functie hier niet thuis omdat de laatste kolom een datumkolom is.
Selecteer in de rij Totaal de cel onder kolom Begindatum, dan keuzepijl en kies
Geen
.Selecteer in de rij Totaal de cel onder kolom Salaris, dan keuzepijl en kies
Som
.
Het totale salaris is € 4.874.037,39.
7.12 Opgaven
Oefening 7.1 Selecteren (list001)
In de volgende tabel staan de cijfers van een aantal leerlingen.
Breng nu een filter aan zodat alleen die rijen getoond worden van leerlingen die geen cijfer hebben of waar het cijfer 3 of lager is. Voor deze opgave is de tabel klein gehouden. Voor de oplossing moet je rekening houden met veel grotere tabellen.
Bestand: List001.xlsx
Oefening 7.2 Tentamencijfers samenvoegen (list002)
In de volgende tabel staan de resultaten van een groep studenten voor een tentamen en een herkansing. Verder is via het samenvoegen van gegevens het eindresultaat bepaald. Dit eindresultaat is het hoogst behaalde cijfer.
Voer in een werkblad de gegevens voor het tentamen en de herkansing in. Laat via het samenvoegen van gegevens het eindresultaat ontstaan.
Bestand: List002.xlsx
Oefening 7.3 Verkoopgegevens samenvoegen (list003)
In de volgende tabel staan de verkoopaantallen van broodsoorten in de filialen Noord en Zuid van een winkelbedrijf. Verder zijn via het samenvoegen van gegevens de totalen van beide filialen bepaald.
Voer in een werkblad de gegevens voor de twee filialen in. Laat via het samenvoegen van gegevens het totaal ontstaan.
Bestand: List003.xlsx
Oefening 7.4 Overzicht auto’s filteren (list004)
In een werkblad staat een aantal gegevens van auto’s. Een klant is geïnteresseerd in auto’s die voldoen aan de volgende voorwaarden:
- 6 cilinders
- topsnelheid van minstens 180 km/uur
- benzine (super of normaal)als brandstof
Maak een lijst van alle auto’s met de bijbehorende gegevens die aan deze voorwaarden voldoen.
Bestand: Auto.xlsx